مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد ، ایران
چکیده
اسپرس یکی از گیاهان علوفه‌ایی است که علاوه بر کشت آبی قابلیت استفاده در دیم را دارد. این تحقیق به منظور شناسایی تنوع ژنتیکی موجود در صفات زراعی- مورفوفنولوژیکی جنس اسپرس و استفاده از این تنوع برای پیش‌به‌نژادی این محصول، انجام شد. در این تحقیق 159 توده اسپرس از 20 گونه که بطور طبیعی در کشور پراکنش دارند در مزرعه کشت شدند. نوزده صفت زراعی-مورفوفنولوژیکی توده‌ها طی دوسال در مزرعه یادداشت گردید. تنوع بالایی در صفات ارزیابی شده در توده‌های موجود در هر گونه دیده شد. تجزیه خوشه‌‌‌‌ای گونه‌ها را در چهار خوشه قرار داد که گونه‌هایی که دارای صفات زراعی مطلوبی بودند با یکدیگر در یک خوشه در کنار هم ظاهر شدند. در تجزیه به عاملها، صفات زراعی موثر در پتانسیل تولید کمی و کیفی علوفه بیشترین تاثیر را در عامل اول داشتند درصورتیکه عامل دوم بیشتر توسط صفات زایشی گیاه تحت تاثیر قرار می‌‌گرفت. پراکنش گونه‌ها در بای پلات حاصل از دو عامل اول نتیجه تجزیه خوشه‌‌‌‌ای را تایید نمود. بر اساس تجزیه‌ها، گونه‌های O. pulchella Schrenk.، O. hohenackeriana C.A.Mey، O. subnitens Bornm.، O. chorassanica Bunge و O. schahuensis Bornm برای به کار گیری در سیستم‌های زراعی جهت تولید علوفه پیشنهاد شدند.
ابتدای صفحه